W rejonach o klimacie umiarkowanym, położonych między Zwrotnikiem Raka a Arktyką oraz między Zwrotnikiem Koziorożca a Antarktyką, produktywność wód zmienia się w cyklu sezonowym. Ostre zimy i gorące lata mogą tworzyć powodzie i susze. Zmienność klimatu zwiększa się wraz ze wzrastaniem odległości od morza. Dzieje się tak ponieważ, wpływy oceaniczne znacznie złagadzają klimat. W strefie umiarkowanej wzrost roślin, zwany produkcją pierwotną, nie jest tak bujny, jak w tropikach. W każdym bądź razie życie wód tego terenów jest odpowiednio uboższe. Mieszkające tu ryby przystosowały się do sezonowych zmian warunków życia, tworząc mechanizmy sterujące aktywnością i reprodukcją w cyklu rocznym. Tak naprawdę, gdziekolwiek na kuli ziemskiej istnieją zbiorniki ryby akwariowe wodne, żyjące w nich ryby w toku ewolucji przystosowują się do panujących w nich warunków oraz „uczą się" wykorzystywać dostępny pokarm.
Rozkładające się martwe liście zakwasiły i zabarwiły ciemno wodę małej jawajskiej rzeczki.
